18de-eeuwse soundscape Vredesbeiaard
Ter ere van 600 jaar KU Leuven herleeft de muziek van de oude universiteit op de beiaarden in de stad. Op de Vredesbeiaard van Abdij van Park klinkt op het halfuur een korte versie van dezelfde melodie.
Muziek speelt een grote rol aan de KU Leuven, of het nu in concerten is met het Leuvens Universitair Koor of in een gezellige setting tijdens een cantus. Ook ten tijde van de oude universiteit was muziek alomtegenwoordig.
Primusliederen
Dat was zeker het geval tijdens de jaarlijkse primusvieringen. Tussen 1429 en 1797 organiseerde de universiteit elk jaar de primusvieringen, een grote wedstrijd waarin de beste drie studenten van elk van de vier pedagogieën het tegen elkaar opnamen. De winnaar, de primus, werd uitgebreid gevierd, zowel in Leuven als in zijn thuisstad.
Bij deze feestelijkheden hoorde ook speciale muziek, uitgevoerd door stadsmuzikanten en de beiaardier van de Sint-Pieterskerk. Zeven van deze liederen zijn bewaard gebleven in het Leuvens Beiaardhandschrift uit 1756-1761. Dit manuscript bevat ook de Cantilena Falconis, het clublied van de pedagogie De Valk. Het handschrift werd in 1989 verworven door het Leuvens Universiteitsarchief en is sinds 2024 online raadpleegbaar in de IDEM database van de Alamire Foundation.
Muziek herleeft op klokkentorens in Leuven
Dit feestjaar krijgt Leuven elke maand een stukje geschiedenis te horen! Een van de primusliederen klinkt als uurmelodie op de klokkenspellen van het Groot Begijnhof, het Arenbergkasteel, de Abdij van Vlierbeek en de Vredesbeiaard van de Abdij van Park. Op het halfuur hoor je een korte versie van dezelfde melodie. Zo herleeft de muziek van de oude universiteit dus in de soundscape van Leuven.
Elke maand andere soundscape
Februari – maart: aria van Primus Majoye (1724)
Leuvenaar Carel Antonius Majoye werd primus van de universiteit op 14 november 1724. Daarna studeerde hij verder in beide rechten. Hij werd hoogleraar in kerkelijk recht en werd aangesteld tot president van het Winckeliuscollege, waar hij op 35-jarige leeftijd overleed.
April: aria van Primus De Cock (1732)
Leuvenaar Jacob Nicolas de Cock werd primus van de universiteit op 18 november 1732. Hij studeerde verder in de rechten en maakte carrière als lid van de Raad van Brabant en de Geheime Raad.
Mei 2025: aria van Primus Boets (1742)
Leuvenaar Petrus Boets werd primus van de universiteit op 13 novemer 1742. Hij studeerde verder in beide rechten en werd hoogleraar burgerlijk recht aan de universiteit. Hij overleed reeds op 34-jarige leeftijd.
Juni 2025: Mars van Primus Wellens (1745)
Antwerpenaar Jacob Thomas Wellens studeerde aan de pedagogie De Valck en werd primus van de universiteit op 16 november 1745. Daarna behaalde hij de licentie in de theologie en de beide rechten. Hij werd president van het Hollands College en werd in 1774 door keizerin Maria Theresia benoemd tot 17de bisschop van Antwerpen.
Juli en augustus 2025: aria van Primus Wellens (1745)
Nadat we in juni een mars voor primus Jacob Wellens hebben gehoord, klinkt nu een aria voor dezelfde primus. Is het toeval dat precies van primus Wellens, die achteraf een grote carrière maakte, twee primusliederen bewaard bleven?
September 2025: aria van Primus Sauvage (1744)
Joannes Petrus Sauvage was afkomstig uit Brussel, waar zijn vader hofschilder was aan het Habsburgse hof. Hij werd primus van de universiteit op 17 november 1744. Daarna studeerde hij theologie en beide rechten en werd hij hoogleraar aan de universiteit.
Oktober 2025: aria van Primus Vander Belen (1748)
Martinus Vander Belen was afkomstig van Brussel en werd primus van de universiteit op 12 november 1748. Hij studeerde verder in de geneeskunde en werd hoogleraar anatomie en chirurgie. Kort voor zijn dood werd hij lijfarts van prins de Salm-Salm, hertog van Hoogstraten.
November 2025: aria van Primus Lion (1760)
Guilielmus Henricus Lion was de zoon van de bekende Leuvense horlogemaker Alexander Lion. Hij werd primus van de universiteit op 21 oktober 1760. Hij werd hoogleraar in de pedagogie het Castrum en overleed reeds op 25-jarige leeftijd.
December 2025: cantilena Falconis (Valklied)
Er zijn meerdere club- of strijdliederen van de pedagogie De Valck uit de 18de eeuw bekend. Die liederen werden onder meer uitgevoerd tijdens primusvieringen van de oude universiteit. De gespeelde versie is bekend via het Leuvens Beiaardhandschrift uit 1756-1760.
Januari 2026: Cantilena Falconis (Valklied) – vervolg
Om de universitaire soundscape af te ronden aan het einde van het feestjaar spelen de beiaardautomaten van Leuven in januari het vervolg van het Valklied waarvan het begin in december op de klokken te horen was.